Για την "Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη" - Παρέμβαση στη διαβούλευση

Η ένταξη των ανήλικων προσφύγων στο Ελληνικό σύστημα τυπικής εκπαίδευσης είναι αναγκαίος όρος της ομαλής κοινωνικής ένταξης.

Από το περιεχόμενο της “Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη” δεν προκύπτει η πρόθεση αξιοποίησης του εθνικού συστήματος τυπικής εκπαίδευσης ως βασικού μοχλού εφαρμογής των μέτρων που στοχεύουν στην ομαλή ένταξη των μεταναστών και προσφύγων στην ελληνική / ευρωπαϊκή κοινωνία. Αντίθετα, από τις πυκνές αναφορές στην έννοια της μη τυπικής μάθησης μέσα στο κείμενο του “Άξονα 3 - Προώθηση της ένταξης στην εκπαίδευση” διαφαίνεται η προοπτική ανάθεσης της εκπαίδευσης των ανήλικων προσφύγων / μεταναστών σε δομές μη τυπικής εκπαίδευσης εκτός του κορμού του Ελληνικού Δημόσιου Σχολείου. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν λιγότερο ευνοϊκή για την ομαλή ένταξη.

Ειδικότερα για τα παιδιά 15 – 18 ετών, που αποτελούν την πλέον εκτεθειμένη στους κινδύνους περιθωριοποίησης και την πλέον ευάλωτη στην παραβατικότητα ομάδα ανήλικων προσφύγων, προβλέπεται ρητά (στο “Μέτρο Πολιτικής 3.2”) η παροχή ειδικών προγραμμάτων γλωσσομάθειας με έμφαση στην ανάπτυξη της βασικής ικανότητας επικοινωνίας. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά 15 – 18 ετών αποκλείονται πλήρως από το τυπικό σύστημα δημόσιας εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικά στο “Μέτρο Πολιτικής 3.2” επιλέγεται η διατύπωση “Προγράμματα για νέους και νέες 15 - 18 ετών” αντί για τις λέξεις “παιδιά” ή “μαθητές” ή “έφηβοι” παραγνωρίζοντας ότι πρόκειται για ανηλίκους.

Λόγω της διάκρισης αυτής σε βάρος των εφήβων μαθητών των ηλικιών μη υποχρεωτικής εκπαίδευσης, η “Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη” δεν εναρμονίζεται με τις συνταγματικές επιταγές της παροχής ίσων ευκαιριών, ούτε με τα δικαιώματα του παιδιού, που κατοχυρώνουν μια θέση για κάθε ανήλικο στα δημόσια σχολεία.

Ζητούμε την αναγνώριση της Δημόσιας Τυπικής Εκπαίδευσης ως του καταλληλότερου χώρου για την κοινωνική ένταξη όλων των ανηλίκων με ρητή αναφορά μέσα στο κείμενο της “Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη”. Ζητούμε τη ρητή κατοχύρωση μέσα στο κείμενο της “Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη” του πλήρους δικαιώματος κάθε ανήλικου στη μόρφωση μέσα από τις δημόσιες δομές τυπικής εκπαίδευσης (στα Δημόσια Σχολεία) κάθε τύπου και βαθμίδας. Με τις δύο αυτές προσθήκες η “Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη” θ’ αποτελέσει την ασφαλή βάση, πάνω στην οποία θα βασίζονται οι σχετικές νομοθετικές παρεμβάσεις των επόμενων ετών με στόχο την ομαλή κοινωνική ένταξη.

Για την ομάδα Ανάδοχων Εκπαιδευτικών

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑ, Καθ. Αγγλικών,  2ο ΓΕΛ Θέρμης
ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Φυσιογνώστης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΧΙΟΝΙΑ, καθ. Πληροφορικής, ΕΠΑΛ Βασιλικών
ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ, Βιολόγος, Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Μακεδονίας
ΚΑΛΟΜΕΝΙΔΟΥ ΟΛΓΑ, καθ. Πληροφορικής, Συντονίστρια Εκπαίδευσης Προσφύγων
ΜΑΛΛΙΟΥ ΜΑΡΙΝΑ, φιλόλογος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΜΕΓΑΛΟΚΟΝΟΜΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, καθ. Γαλλικών, 9ο Γυμνάσιο Καλαμαριάς
ΜΠΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, καθ. Πληροφορικής, συνταξιούχος εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΣΤΑΦΥΛΙΔΟΥ ΣΤΑΜΑΤΙΑ, Μαθηματικός, πρώην Σύμβουλος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης


Το πλήρες κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη βρίσκεται εδώ : http://www.opengov.gr/immigration/?p=801

Στιγμιότυπο από τη Λέσβο

Video: UNHCR/Anthi Pazianou

Είναι απογευματάκι και μια ομάδα ασυνόδευτων παιδιών παρακολουθεί το μάθημα των αγγλικών με ενδιαφέρον. Για τους έφηβους αυτούς, το μάθημα είναι μια ευκαιρία να βγουν από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια και να επιστρέψουν σε μια τάξη με χρωματιστούς τοίχους, δάσκαλους και μια ανάμνηση από σχολικό κουδούνι. Είναι το "κουδούνι" του Κέντρου Μη Τυπικής Εκπαίδευσης της ΜΕΤΑδραση - METAdrasi στη Λέσβο, που με τη στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission), διευκολύνει την προετοιμασία των παιδιών που διαμένουν στο ΚΥΤ Μόριας για την ένταξή τους στο επίσημο σχολικό σύστημα.  Άλλα δύο παρόμοια κέντρα λειτουργούν για τα παιδιά που μένουν στο κέντρο φιλοξενίας του Καρά Τεπέ στη Λέσβο και το κέντρο υποδοχής στη Χίο.

Αυτά τα παιδιά τίνος είναι;

Αυτά τα παιδιά τίνος είναι;

Είναι παιδιά από 12 έως 18 χρονών. Τα πιο πολλά αγόρια. Το δέρμα τους είναι σκούρο ή και μαύρο. Έρχονται από χώρες μακρινές, σχεδόν παραμυθένιες. Με τα πόδια, κρυμμένα μέσα σε φορτηγά, με βάρκες που ξέρουν πως θα βουλιάξουν. Εξαναγκάζονται να οδηγήσουν βανάκια που κυνηγά η αστυνομία, πληρώνοντας με τη ζωή τους. Ξέρουν πως άλλοι, φίλοι τους, αδέλφια τους, γονείς τους, δεν τα κατάφεραν. Κάποια τους έχασαν στη διαδρομή. Τους έκλεισαν τα μάτια και συνέχισαν το δρόμο τους. Εκβιάστηκαν, έπεσαν θύματα ληστείας, σεξουαλικής κακοποίησης, βασανισμών, εκμετάλλευσης παιδικής εργασίας.

Κάποια άφησαν την οικογένειά τους πίσω. Η μάνα τους έβαλε στο δισάκι τους την ελπίδα της και τα ξεπροβόδισε. Άλλα έχουν την οικογένεια μπροστά. Αδέλφια, γονείς και θείους που τους περιμένουν στη Γη της Επαγγελίας για επανένωση. Τα υπόλοιπα δεν έχουν κανέναν. Δεν έχουν να χάσουν τίποτα. “Δεν ελπίζουν τίποτα, δε φοβούνται τίποτα. Είναι λεύτερα”.

Μήνες μετά τη μέρα που έφυγαν από το σπίτι τους – κάποτε ίσως και χρόνια- στριμώχνονται σε κρατητήρια της Ελληνικής Αστυνομίας για μέρες, χωρίς φαγητό ή προαυλισμό. Κάποτε φτάνουν σ’ έναν ξενώνα Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Εκεί τα συνάντησα. Τινάζουν τη σκόνη του ταξιδιού από πάνω τους. Πλένονται, τρώνε και κοιμούνται. Έχουν βασανιστικούς εφιάλτες και μιλούν λίγο ή πάρα πολύ. Δεν εμπιστεύονται κανέναν. Λένε αυτά που έμαθαν πως πρέπει να πουν. Λένε ψέματα που μοιάζουν με αλήθειες, λένε αλήθειες που μοιάζουν με ψέματα. Ζωγραφίζουν καρδιές και γράφουν μέσα τη λέξη ΜΑΜΑ. Τις κολλούν στους τοίχους του ξενώνα. Το βλέμμα τους ξεχνιέται στο πουθενά πολλές φορές. Κι ύστερα καταλαβαίνουν πως τώρα πια μπορούν να “θέλουν”. Παιδιά που έφτασαν με τα πόδια από τα βάθη της Ασίας, τρώγοντας για μήνες μόνο χαρούπια, μετατρέπονται σε παιδιά που θέλουν κάτι διαρκώς. Ένα από τα πρώτα πράγματα που θέλουν είναι “σχολείο”.

Τα συνάντησα κι εκεί. Στάθηκα πίσω τους αυτή τη μαγική στιγμή που μέσα στο χάος της ζωής τους άνοιξε η πόρτα μιας σχολικής τάξης. Κι έτσι για πρώτη φορά στο μυαλό μου, αυτή η συνηθισμένη η λέξη “τάξη” σε σχολικό συγκείμενο, απόκτησε αντώνυμο, το χάος. Στέκονται όλα μπροστά στην ανοιχτή πόρτα με την ίδια σχεδόν αμήχανη προσδοκία και συγκρατημένη χαρά. Ένα με δύο δευτερόλεπτα πριν κάνουν το βήμα. Κι εκεί, έτσι σε μια στιγμή, γίνονται πάλι παιδιά. Έχουν φίλους, έχουν καθηγητές, έχουν τους γονείς των φίλων, έχουν τον φύλακα και την καθαρίστρια του σχολείου, την κυρία του κυλικείου, τον οδηγό του σχολικού. Σιγά-σιγά το βλέμμα τους καθαρίζει, ο ύπνος τους ηρεμεί, εμπιστεύονται και πάλι. Αγαπούν κι αγαπιούνται, φυτεύουν σποράκια ελπίδας και προχωρούν.

Ήρθαν κι έφεραν στα σχολεία μας ένα ερώτημα : “Τίνος είναι τα παιδιά;”. Όλα τα παιδιά, όχι μόνο αυτά. Ποιος έχει την ευθύνη να φροντίζει ώστε τα παιδιά να βρίσκονται κάθε μέρα στο σχολείο; Οι γονείς, οι κηδεμόνες, οι εργαζόμενοι στις Οργανώσεις που έχουν τους ξενώνες ασυνόδευτων ανηλίκων, οι επίτροποι, το ΚΕΘΕΑ, τα Κέντρα Πρόληψης, οι καθηγητές, οι διευθυντές, η Πολιτεία, ο Υπουργός Παιδείας, ο αρτοποιός της γειτονιάς (που ενίοτε κάνει καθημερινή δωρεά το κολατσιό στο σχολείο), ο καθηγητής του φροντιστηρίου (που έτυχε να κάνει δωρεάν μαθήματα), η μητέρα από το σύλλογο γονέων (που φέρνει σπιτικά κέηκ στον ξενώνα);

Στο δρόμο που περπάτησα εδώ και τρία χρόνια είδα πολλά δάχτυλα ανθρώπων που δείχνουν ό ένας τον άλλο. Είδα κι ανθρώπους να μην δείχνουν κανέναν άλλο, αλλά να παίρνουν ο καθένας το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί, άλλοτε διστακτικά κι άλλοτε πρόθυμα. Κάποια παιδιά κρατούν ημερολόγια. Ποια ονόματα άραγε να γράφουν και τι λένε γι’ αυτούς; Τα φαντάζομαι να μεγαλώνουν και να πατούν γερά στα πόδια τους. Να γίνονται ό,τι ονειρεύτηκαν να γίνουν. Κι εκεί κάπου στα βάθη των αναμνήσεων να βρίσκεται ένα σχολείο κι ένας δάσκαλος που είχε πει “Είναι και δικά μου παιδιά”. Κι ένας φούρναρης, και μια γιατρός, κι ένας αστυνομικός, και μια ταμίας super-market, και μια δικηγόρος κι ένας παππούς κάποιου συμμαθητή…….

Όλγα Καλομενίδου

"Ανάδοχοι εκπαιδευτικοί" - Συμβαίνει και στη Γερμανία

Συμβαίνει και στη Γερμανία, αναδημοσιεύουμε από τη Deutsche Welle

"Ανάδοχοι εκπαιδευτικοί" και ενισχυτική διδασκαλία έναντι δωρεάν κατοικίας

Ένα πρωτότυπο project σε μια μάλλον κακόφημη περιοχή του Ντουίσμπουργκ

Ένα εκπαιδευτικό πρότζεκτ στο Ντούισμπουργκ προσφέρει δωρεάν κατοικία σε «ανάδοχους εκπαιδευτικούς» που βοηθούν μαθητές με δυσκολίες στο σχολείο. Το εγχείρημα αυτό πάει τόσο καλά που θα εφαρμοστεί και σε άλλες πόλεις.

Η μικρή Μόνα δυσκολεύεται να μετρήσει αντίστροφα από το δέκα έως το ένα. Η μαθήτρια της πρώτης Δημοτικού περνάει τις πρώτες μέρες της ως μέλος ενός πρότζεκτ στην μάλλον κακόφημη περιοχή Μάρξλο του Ντουίσμπουργκ. Απέναντι από το κοριτσάκι κάθεται η Μισέλ Άνταμ. Είναι «ανάδοχος εκπαιδευτικός» και θα βρίσκεται μαζί με τους μαθητές για τουλάχιστον ένα χρόνο. Γι' αυτό το διάστημα θα μπορεί επίσης να μένει δωρεάν σε ένα διαμέρισμα. Το πρωτότυπο από πρότζεκτ φέρει το όνομα: «Εκπαίδευση έναντι κατοικίας».

Εδώ και μερικούς μήνες η Μισέλ Άνταμ μοιράζεται με συγκατοίκους ένα επιπλωμένο διαμέρισμα στο Ντουίσμπουργκ. Οι συναντήσεις με παιδιά από οικογένειες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου γίνονται σε ένα μεγάλο διαμέρισμα, το οποίο πολλοί στην περιοχή αποκαλούν «το παιδικό δωμάτιο της γειτονιάς».

Η Άννα-Σοφία Χίπκε διευθύνει το σπίτι αυτό και εξηγεί: «Δίνουμε στα παιδιά ένα χώρο στον οποίο μπορούν να διαβάσουν με την ησυχία τους. Τα περισσότερα παιδιά έχουν πολλά αδέρφια και έτσι στο σπίτι έχει φασαρία. Συχνά δεν έχουν δικό τους δωμάτιο στο σπίτι ή γραφείο». Οι ανάδοχοι εκπαιδευτικοί πηγαίνουν το πρωί στα σχολεία, βοηθούν τους δασκάλους και γνωρίζουν καλύτερα τα παιδιά, τα οποία φροντίζουν τα απογεύματα σε μικρές ομάδες.

Στήριξη των παιδιών, όχι μόνο στα μαθήματα

Οι ανάγκες των παιδιών διαφέρουν, όπως και η ταχύτητα με την οποία μαθαίνουν. Σημαντικό ρόλο δεν παίζουν μόνο οι ικανότητές τους στη μάθηση αλλά και οι χαρακτήρες τους. Έτσι για παράδειγμα ο 13χρονος Ζέινταν είναι αρκετά εσωστρεφής. Οι ανάδοχοι εκπαιδευτικοί δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη μαζί του το διάβασμα. Για αρχή παίζουν μαζί του αλλά και με άλλα παιδιά ένα επιτραπέζιο. Τα παιδιά γνωρίζονται καλύτερα μεταξύ τους και χαλαρώνουν.

«Είναι σημαντικό να μπορούν τα παιδιά να αναπληρώσουν τα κενά τους, να μπορούμε να τα βοηθήσουμε να προχωρήσουν στο σχολείο και να μπορέσουν να αποφοιτήσουν», λέει η Μισέλ Άνταμ. Επιπλέον, στόχος είναι τα παιδιά να αναπτύξουν και κοινωνικές σχέσεις και να αποκτήσουν περισσότερη αυτοπεποίθηση.

Με δωρεάν συμμετοχή

Πάνω από το 50% των κατοίκων του Μάρξλο έχει μεταναστευτικό υπόβαθρο, κάτι το όποιο φαίνεται και στο πρότζεκτ. Τα παιδιά κατάγονται ως επί το πλείστον από την Τουρκία, τη Συρία, το Αφγανιστάν και τον Λίβανο.

Σύμφωνα με την κ. Χίπκε το εγχείρημα φαίνεται να αποδίδει καρπούς: «Οι μαθητές δείχνουν σημαντική πρόοδο. Αυτό μας το επιβεβαιώνουν και οι δάσκαλοι που επιλέγουν ποια παιδιά θα έρθουν σε εμάς και μας δίνουν συμβουλές και feedback». Έτσι οι δραστηριότητες επεκτείνονται και τον Δεκέμβρη, ενώ θα ξεκινήσει ένα αντίστοιχο πρότζεκτ και στο Γκελζενκίρχεν. Το 2019 προγραμματίζεται να ακολουθήσει και η πόλη του Ντόρτμουντ.

Για τις οικογένειες που στέλνουν τα παιδιά τους στο «παιδικό δωμάτιο της γειτονιάς» η συμμετοχή είναι δωρεάν αφού τα χρήματα προέρχονται από κρατικά κονδύλια, τα οποία προβλέπονται ειδικά για παιδιά που έχουν ανάγκη. Σημαντική είναι και η προσφορά ιδιωτών και ιδρυμάτων που διαθέτουν δωρεάν τα διαμερίσματα στα οποία μένουν οι ανάδοχοι αλλά και τους χώρους που προβλέπονται για μελέτη.

Πηγή: Deutsche Welle

Εκπαιδευτικό Υλικό - Educational Resources

Στον παρακάτω σύνδεσμο βρίσκεται ανοιχτό / ελεύθερο εκπαιδευτικό υλικό, αποσπάσματα του οποίου χρησιμοποιήθηκαν από το καλοκαίρι του 2018 στον Ξενώνα Ασυνόδευτων Ανηλίκων στους Ταγαράδες, από το φθινόπωρο του 2018 στο Safe Zone της Καβάλας και από το χειμώνα του 2018-19 στη Δομή Ασυνόδευτων της Περιστεράς και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται στις δομές φιλοξενίας Πυλαίας, Ωραιοκάστρου και Άνω Πόλης.

ΟΛΟΙ ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΜΕ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Πολλά απ' αυτά μπορεί να βρίσκονται και online στις αντίστοιχες ιστοσελίδες των δημιουργών τους. Ωστόσο μόνο σε ένα απ' αυτά προβλέπεται ρητά η υπαγωγή στα ανοιχτά / ελεύθερα από πνευματικά δικαιώματα έργα. Αντίθετα μερικά απ' αυτά προβλέπουν ρητά το Copyright, ενώ κανένα δεν έχει ανοιχτή άδεια όπως για παράδειγμα CreativeCommons ή CopyLeft. Επομένως, συνιστούμε προσοχή σε τυχόν αντιγραφές που απαιτούν άδεια του δημιουργού.

Το Iimmigrantsbook (Εγχειρίδιο Εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας σε Μετανάστες και Πρόσφυγες) είναι ίσως το εγχειρίδιο με τη συχνότερη χρήση στις τάξεις υποδοχής των δημόσιων σχολείων. Το έχει εκδόσει η κατάληψη "Σινιάλο" του Πειραιά και είναι το μοναδικό έργο με ρητή αναφορά στην ελεύθερη χρήση και αναπαραγωγή του χωρίς κανένα εμπορευματικό χαρακτήρα και χωρίς κανένα ζήτημα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Το "ΕΝΤΑΞΕΙ-1" της ΜΕΤΑΔΡΑΣΗΣ προσανατολίζεται κυρίως σε χρηστικά καθημερινά Ελληνικά, είναι καλό για αρχή. Έχει και ηχητικά παραδείγματα, που βρίσκονται όλα εδώ: "ΕΝΤΑΞΕΙ-όλο το υλικό". Στην ίδια γραμμή κινείται και το "ΓΕΦΥΡΕΣ" του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ. Για πιό προχωρημένα Ελληνικά είναι καταλληλότερο το "ΕΝΤΑΞΕΙ-2" της ΜΕΤΑΔΡΑΣΗΣ καλύπτοντας περίπου το επίπεδο Α2. Και το εγχειρίδιο "Έλα πάμε" του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (2018) προσανατολίζεται στα καθημερινά χρηστικά Ελληνικά.

Για μικρότερες ηλικίες (τρίτη με έκτη δημοτικού) προσφέρεται η σειρά "Γειά σας" του Κέντρου Διαπολιτισμικής Αγωγής του ΕΚΠΑ που βρίσκεται στην Εξωτερική Βιβλιοθήκη του προγράμματος "teach4integration". Στην ίδια βιβλιοθήκη βρίσκεται και το λεξικό "Λέξεις και Εικόνες" του Κέντρου Διαπολιτισμικής Αγωγής του ΕΚΠΑ. Ένα άλλο εξαιρετικό βοήθημα του Κέντρου Διαπολιτισμικής Αγωγής του ΕΚΠΑ (του 2000), που βρίσκεται στην ίδια βιβλιοθήκη, το "Μαζί-1" (στην αρχή βρίσκεται το Βιβλίο Μαθητή και στο τέλος το Βιβλίο Εργασιών). Το "Μαζί-1" είναι το πρώτο από τρία μέρη ενός έργου που παρήχθη στο πλαίσιο του προγράμματος ΔΙΑΠΟΛΙΣ, τα υπόλοιπα μέρη βρίσκονται στο φάκελο ΜΑΖΙ.

Το εκπαιδευτικό υλικό που παρήχθη στο πλαίσιο του ΔΙΑΠΟΛΙΣ, συνιστά ιδιαίτερη κατηγορία, επειδή προσεγγίζει την εκμάθηση της γλώσσας μέσα από την διδασκαλία των επιμέρους σχολικών μαθημάτων, για παράδειγμα μέσω της διδασκαλίας της φυσικής ή της βιολογίας. Έτσι οι μαθητές μαθαίνουν ελληνικά, ενώ ταυτόχρονα ευθυγραμμίζονται και με το συνηθισμένο διδακτικό πρόγραμμα των άλλων μαθημάτων του σχολείου. Το πλήρες υλικό παρατίθεται στο άρθρο για το ΔΙΑΠΟΛΙΣ. Μερικά εγχειρίδια για τα επιμέρους μαθήματα βρίσκονται εδώ: φάκελος Διάπολις.

Γενικότερα στην ιστοσελίδα της Δράσης "teach4integration" (που δημιούργησαν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε συνεργασία με το γραφείο της UNICEF) και ειδικότερα στην Εξωτερική Βιβλιοθήκη και στην Εσωτερική Βιβλιοθήκη βρίσκεται συγκεντρωμένο σημαντικό εκπαιδευτικό υλικό για την εκπαίδευση των προσφύγων και για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Εκεί φιλοξενείται κι ένα Πρόγραμμα Ταχύρρυθμης Μάθησης (Accelerated Learning Program, ALP) του 2020 για την υποστήριξη αλλόγλωσσων μαθητών: ALP: Έξι σχολικά βιβλία για τους αλλόγλωσσους μαθητές (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Ιστορία, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή) 

Επίσης για το ξεκίνημα χρησιμοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το "read-and-write" ("Μαθαίνω να διαβάζω και να γράφω") του Παιδαγωγικού του Ρεθύμνου. Είναι λίγο λιγότερο "χρηστικό" και κάπως πιό "σχολικό".

Το "Μαθηματικό Λεξικό" της Solidarity Now είναι ένα εξαιρετικό βοήθημα για τους αρχάριους.

Ο "Οδυσσέας" του ΙΔΕΚΕ (μαζί με το Τετράδιο Ασκήσεων) είναι καλά συστηματοποιημένο, αλλά προϋποθέτει αρκετό χρόνο (που συνήθως δεν έχουμε). Ωστόσο αποσπασματικά μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο. Το επίσης πολύ συστηματικό "Ταξίδι στη Γλώσσα" (κι' αυτό του ΙΔΕΚΕ) προσανατολίζεται στους Ρομά, αλλά κάποια αποσπάσματα μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν για τους στόχους της εκπαίδευσης προσφύγων.

Μερικά αποσπάσματα από το "Greek-Why not" είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε πιό προχωρημένους μαθητές. Πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται στα παιδιά της ελληνικής κοινότητας της Αυστραλίας και επιχειρεί εκτός από την "καθαρή" γλώσσα, να τους εισάγει και στον πολιτισμό της πατρίδας.

Το "ΚΛΙΚ στα Ελληνικά" του ΚΕΓ (e-click) είναι ασκήσεις στην οθόνη με κείμενο και ήχο, μπορεί να χρησιμέψει σε αρχάριους και μεσαίους μαθητές, σαν κάπως ευχάριστη - μοντέρνα εναλλακτική.

Ένα άλλο λίγο παλιότερο καλό βοήθημα είναι το "Βαλιτσάκι" του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών που μιλούν αραβικά και φαρσί

Το Μικρό Λεξικό Βασικής Επικοινωνίας σε 6 γλώσσες (Αραβικά, Σορανί, Φαρσί, Ουρντού, Κιρμαντζί και Γαλλικά) είναι αμφίδρομο και προσφέρει στοιχειώδη φωνητική απόδοση των λέξεων σε κάθε γλώσσα. Μπορεί να βοηθήσει στην αρχική προσέγγιση μαθητή - δάσκαλου, όταν δεν υπάρχει καμμιά άλλη δυνατότητα επικοινωνίας.

Για τους αραβόφωνους προσφέρεται και το ελληνο-αραβικό και αραβο-ελληνικό λεξικό "ελληνο-αραβικό και αραβο-ελληνικό λεξικό "Γέφυρες" του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ.

Το ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ (χρήσιμο σε Ιατρούς και Νοσηλευτές για την επικοινωνία με μετανάστες) της ΕΑΔΑΠ σε πέντε γλώσσες μπορεί να βοηθήσει στη διδασκαλία των μερών του ανθρώπινου σώματος.

Στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων το ΙΕΛ και το ΕΚΠΑ προσφέρουν την "Βασική Γραμματική της Ελληνικής". Αντίστοιχα η "Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας" των Σωφρόνη και Αθανασίας Χατζησαββίδου - αν και είναι σχολικό βιβλίο για τις τάξεις του γυμνασίου - προσφέρει περισσότερο ακαδημαϊκή γνώση κατάλληλη για τον δάσκαλο της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. 

Το "Μαζί" (της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης) παρέχει τις βασικές πληροφορίες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα στα Ελληνικά, Αγγλικά, Φαρσί και Αραβικά. Μπορεί να χρησιμέψει ως γλωσσάρι βασικών σχολικών λέξεων, που θα χρειαστούν τα παιδιά από την πρώτη μέρα τους στο σχολείο.

Το εικονόλεξο "Έλα" του Γραφείου ΣΕΠ της ΒΙΑΛ Χίου διευκολύνει την βασική  καθημερινή επικοινωνία μεταξύ δασκάλων και αραβόφωνων μαθητών. 

Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό και οδηγοί για την σχολική ένταξη προσφύγων μαθητών σε ΔΥΕΠ, Τάξεις Υποδοχής και στις τυπικές τάξεις των σχολείων υπάρχει στην ιστοσελίδα "ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ - REFUGEE EDUCATION" του ΙΕΠ. Ειδικότερα οδηγίες για τις ΔΥΕΠ σε Δημοτικά και Γυμνάσια: "Πρόγραμμα Εκπαίδευσης των Δομών Υποδοχής Εκπαίδευσης Προσφύγων (Δ.Υ.Ε.Π.)" του ΙΕΠ.

Γλωσσικό Υποστηρικτικό Υλικό προσφέρεται από το Παιδαγωγικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του προγράμματος "Ξένιος Ζεύς" του Erasmus Plus.

Το εγχειρίδιο "Τα πρώτα μου Ελληνικά" (Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά) με υποστήριξη στα αραβικά απευθύνεται σε παιδιά και ενήλικες και είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).

Το "Μαθαίνω Ελληνικά: πολυλεξικό σε πέντε γλώσσες" (ΜΕΤΑδραση) απευθύνεται στους
αρχάριους αλλά και στους "ανεξάρτητους χρήστες της γλώσσας".

Πάντως, παράλληλα με το συστηματοποιημένο υλικό, η σχολική καθημερινότητα, η εξήγηση του καθημερινού μαθήματος, η προετοιμασία για αυριανό κλπ. είναι το ίδιο αποδοτική.